Ailesinin yüklüce borçlu olduğu patronunun yanında pazarlamacılık yapmaktadır Gregor Samsa. Her gün sabah 4te kalkar, bir önceki geceden hazırladığı kumaşları yanına alarak saat 5te günün ilk treniyle yola çıkar. Haftalarca aylarca evinden uzak, otel odalarında kalarak; ailesinin, patronunun kendisinden beklediği işleri yapmaktadır. Her gün siparişlerini erkenden dükkana ulaştırır. Tüm kazancını ailesine yollamaktadır. Yalnızca küçük bir miktarı kendisine saklamaktadır. Bu ayırdığı parayla da kız kardeşi Grete'i hayalini kurduğu konservatuara gönderecektir.
Kendisi için hiç bir şey yapmaz Gregor. Hep başkaları için çalışır. Başkalarının ondan beklentisi neyse onu yapar. Patronunun tüm baskılarına boyun eğer. Kimi zaman patronunu oturduğu yerden aşağı atmak ister ancak aklına ailesi gelir yapamaz. Ah şu ailesinin borcunu ödeyebilseydi bir.
Gregor'un günleri üzerindeki baskıyla geçmektedir. Ta ki böcek olarak uyandığı güne dek.
Gregor'un neden böceğe dönüştüğü bilinmez. Belki kendisini bir böcek gibi hissettiği için, belki içinde bulunduğu duruma bir başkaldırı olarak.
Gregor böcek olduktan sonra ilk defa kendisi için bir şeyler yapmaya başlar. Tavandan aşağı sallanır, odanın içindeki esintinin vücudunu titreştirmesine izin verir ve bunun keyfini çıkarır. Daha önceden kendisi için bir şey yapmadığının, hiç kendi düşüncelerine kulak vermediğini fark eder. Kendisini düşünmeye başlar. Böcek olduktan sonra kendi benliğinin farkına varır.
Gregor böcek olduğu zaman anne ve babasının sert tepkisiyle karşılaşır. Ailesi ona bakmaya bile tahammül edemez. Babası Gregor'u odasına kovalar. Oğulları, eve para getiren Gregor yoktur artık.
İlk başlarda Gregor'un odasına girebilen tek kişi Grete'dir. Gregor, Grete'e minnet duymaktadır. Onu ne kadar çok sevdiğini, bir böcek olmasaydı Grete'i hep hayalini kurduğu konservatuara göndereceğini söylemek ister; ancak sesi bir vızıltı olarak çıkar. Anlaşılmaz.
Grete, Gregor'un odasına girip odayı temizler, Gregor'a yemek getirir. Grete için bir kahramanlıktır bu. Kimsenin cesaret edip yapamadığını yapmaktadır. Korkusuzca, Gregor'un odasına girebilmektedir. Gregor'u ondan iyi tanıyan, ondan iyi anlayan biri yoktur.
Gregor'un odada duvarlarda gezindiğini fark eden Grete, Gregor'un odada rahat rahat gezinebilmesi için odadaki eşyaların atılmasına karar verir - Grete artık Gregor'un Gregor olmadığını bir böcek olduğunu düşünmeye başlamıştır - Annesi ilk başta bu fikre karşı çıksa da, Grete ısrarla Gregor üzerinde tek söz sahibi olması gerken kişinin kendisi olduğunu söylemektedir. Grete, eşyaların atılması gerektiğine karar vermiştir ve eşyalar atılacaktır.
Annesi ve Grete eşyaları atmak için odaya girdiğinde Gregor gene bir köşeye saklanır. Gregor korkulu gözlerle onları izlemektedir. İçinden onlara yalvarmaktadır. Ne olur, o eşyaları atmayın onlar benim. Anne ve Grete eşyaları dışarı taşırlarken, Gregor dayanamaz çıkar yerinden. Kürk şapkalı ve atkılı kadının resmine sarılır. Niyeti onların eşyalarını atmalarına engel olmaktır.
Annesi Gregor'u böcek olduktan sonra ilk defa görür. Korkuyla olduğu yerde bayılır. Grete annesini ayıltmaya çalışır. Bu sırada baba eve gelir. Elindeki elmaları Gregor'a fırlatır. Gregor'un sırtına isabet eden elma, orda derin bir yara açar.
Gregor böcek olduktan sonra Samsa ailesinde maddi sıkıntılar baş göstermeye başlar. Grete, baba, anne hepsi bir iş bulup çalışmaya başlar. Evlerinin bir odasını 3 sakallı adama kiraya verirler.
Ev sahipleri, kiracılarına çok hürmet göstermektedirler. Bir dediklerini ikiletmezler. Bir gün Grete mutfakta kemanını çalmaktayken, kiracılar kemanın sesini duyarlar. Kiracılar, Grete'in onların yanında, salonda yemek yerken onlara keman çalmasını isterler. Baba hay hay diyerek, kızına salonda keman çalmasını emreder.
Gregor bu sırada odasında kapının altından olanları izlemektedir. Günlerdir bir şey yememiş olan Gregor'un canı tabakta duran o nefis etin tadına bakmak ister. Oraya yavaşça, fark edilmeden gitse, Grete'e isteğini anlatacaktır. Grete ona bir parça verecektir. Oraya bir ulaşabilse, Grete'in gözlerinin içine baksa Grete onu anlayacak ve istediğini verecektir. Gregor yavaşça odasından çıkar. Kiracılar Gregor'u fark ederler ve büyük bir olay çıkar.
Grete kemanı elinde, gözleri önündeki notalarda bir an donup kalır. Artık yetmiştir. Grete isyan eder. Gregor evden gitmelidir. Gregor; eğer Gregor olsa onları anlayacak, böyle bir hayvanın onlarla yaşayamayacağını fark edecek ve kendiliğinden gidecektir. Gregor, Gregor değildi. Gregor bir böcekti. Bu evden derhal atılması gerekiyodu.
Gregor iyi niyetini göstermek için yavaşça odasına doğru yürümeye başladı. Adımları yavaşlamıştı. Odasına geldi. "Peki şimdi ne olacak ?" diye düşündü. Başı hafifçe önüne düştü ve zayıf soluğu burnundan son kez çıktı.
Bir insan olarak doğan Gregor, bir böcek gibi yaşamış ve bir böcek olarak ölmüştü.
Kafka bu iç karartıcı öyküsünde bize sadece Gregor'un böcek olmasını anlatmıyor. Bize despot bir babayı, Grete'i, aileyi, yalnızlığı, çaresizliği, sevgiyi anlatıyor.
Gregor neden böcek oldu, nasıl bir böcek ? Bunları biz okuyucuların hayal dünyasına bırakmış Kafka. Kitabın sadece Gregor'un böcek olmasından ibaret olmadığını anlamamızı ister. Kafka'nın yayınevinden tek bir ricası olmuştur. Kitabın kapağında bir böcek resmi olmamasını istemiştir.
Gregor, dönüşümünden sonra hiç isyan etmiyor. Kabullenmiş bir durumda. Kendini hep böcek gibi hissettiği için belki de bu kabullenişi. Gregor o sabah uyandığında aslında kendisi oluyor. Kendi içsel dünyası, dışarıya çıkıyor. Dönüşümden sonra tavandan sallanıp tüylerinin titreşmesi, duvarda gezinmek gibi kendine zevkler ediniyor. Zevk aldığı şeyleri yapmaya başlıyor.
Gregor, içinde bulunduğu topluma uyum sağlayan, hep kendinden bekleneni yerine getiren biri iken bir sabah böcek olduktan sonra her şey değişiyor. Gregor, artık içinde bulunduğu topluma uygun biri değil. Toplumdan farklı. Gregor bir canavar. Dışlanması gerekiyor. Kendini anlatmak istiyor, iyi niyetini göstermek istiyor ancak ailesi onun yüzüne bile bakmaya dayanamıyor. Tüm iletişim kapılarını kapatıyor. Farklı olduğu için onun düşüncelerinin, duygularının olması ihtimalini düşünmüyorlar. Oysa Gregor hala aynı Gregor. Kürklü kadının resmine sarılışı - o resim çerçevesi ki kendine ait hissettiği en önemli şey- ben burdayım, ben Gregor'um diye haykırmak istediğinin göstergesi.
Gregor böceğe dönüşmeden önce sadece keman çalıp ev işlerine yardım eden Grete, Gregor'un dönüşümüyle ilk defa sorumluluk almaya başlıyor. İlk başlarda bu sorumluluk, sahiplenme duygusu hoşuna gitse de zamanla yorgunluk, yılgınlıkla Gregor'un artık gitmesini istiyor.
Gregor, Grete'e ve ailesine karşı karşılıksız bir sevgi besliyor. Tüm hayatı boyunca onlar için bir şeyler yapıyor. Dönüşümden sonraki yaşanan olaylarda babasının ona elma fırlatarak, sırtında büyük bir yara oluşturması onu sadece fiziksel olarak değil ruhen de yaralıyor. Son çıkan olayda kız kardeşinden duyduğu sözlere de daha fazla dayanamıyor, odasına gidip evden ayrılması gerektiğini düşünürken, artık yorulduğunu, çektiği acıların yavaşça azaldığını hissediyor ve yavaşça son kez nefesini veriyor.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder